Het ‘recht van vrije meningsuiting’

Het ‘recht van vrije meningsuiting’ is niet alleen vastgelegd in onze Belgische grondwet, maar ook op internationaal vlak, meer bepaald in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Dit Verdrag bepaalt in artikel 10 dat eenieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich meebrengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen. Dit recht op vrije meningsuiting houdt in dat men in België mag zeggen en schrijven wat men wenst.

MAAR…het is wel opletten geblazen, want er zijn ook grenzen aan dit recht van vrije meningsuiting. Zo kan de rechter oordelen dat deze vrije meningsuiting moet beperkt worden omdat ze de goede naam van iemand anders in het gedrang kan brengen.

We illustreren dit aan de hand van een recent praktijkgeval waarover de rechter zich diende uit te spreken.

Een praktijkvoorbeeld

Jan is restaurantuitbater en bedient dagelijks heel wat klanten die steeds tevreden zijn. Zijn klanten betalen bij afloop steeds mooi de rekening, er zijn geen klachten!

Maar …. op een bepaald moment merkt Jan, geheel toevallig, dat één van zijn klanten de naam van zijn restaurant beklad in zijn blog! Jan is totaal van slag! Omwille van het feit dat de goede naam van zijn restaurant op de helling staat, ziet Jan zich genoodzaakt om hier zo snel mogelijk paal en perk aan te stellen. Jan vraagt aan de rechter dat op het blog, de website en op alle andere plaatsen op het Internet, alle teksten die er door zijn klant geplaatst waren en waarbij de goede naam van zijn restaurant besmeurd werd, zouden verwijderd worden binnen de drie uur na de betekening van het vonnis en dit onder dwangsom van 100 € per uur.

Wat beslist de rechter?

De rechter stelt dat indien er problemen waren, de klant dit met Jan had moeten bespreken. Waren er klachten over het eten, over de rekening of over om het even wat, dan had de klant Jan hierover moeten inlichten. De klant van zijn kant, verdedigt zich door beroep te doen op het recht van vrije meningsuiting. Maar de rechter oordeelt dat het grondwettelijk recht van vrije meningsuiting niet onbeperkt is; het kan begrensd worden door het recht van eenieder op een goede naam.

De rechter geeft restauranthouder Jan volkomen gelijk en volgt zijn eisen. De rechter beslist dat de klant binnen de drie uur na de betekening van het vonnis, alle teksten die hij op zijn blog, website en op het Internet plaatste, dient te verwijderen en dit onder een dwangsom van 100 € per uur!

Conclusie: het loonde wel voor Jan om onder de gegeven omstandigheden naar de rechter te stappen.

—